عکسبرداری پرتره

 

عکسبرداری پرتره

پرتره از آغاز اختراع عکاسی تاکنون تغییرات فراوانی پیدا کرده است. برای گرفتن یک پرتره خوب باید موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
۱- صورت و خصوصیات صورت مدل را تجزیه و تحلیل کرده و بهترین حالت صورت را برای عکاسی درنظر بگیرید. برای این کار مدل را بررسی کنید، اول با او صحبت کرده تا بتوانید بهترین حالتی که معایب او به نظر نرسد را انتخاب کنید. به عنوان مثال اگر کسی دارای چانه چاق می‌باشد نباید سر خود را به پایین بیاورد.
۲- یکی از مهمترین وسایلی که برای عکسبرداری پرتره مورد نیاز است استفاده از عدسی‌های خاص پرتره می‌باشد که ویژگی‌ نرم‌کردن تصویر را دارا می‌باشند. این ویژگی را نباید با واضح نبودن عکس به دلیل نامیزان بودن عدسی اشتباه گرفت. این عدسی‌ها خطوط چهره مثل چین و چروک را محو می‌کنند. البته لازم به توضیح است که گاهی اوقات عکاس پرتره ممکن است بخواهد به عمد، چین و چروک پوست را بیشتر هم نشان بدهد

              
 

 تاثیر فیلتر نرم کننده یا (Soft Focus)

عدسی‌های نرم‌کننده قابل کنترل بوده و می‌توان شدت نرمش را کنترل کرد. این عدسی ها بیشتر در دوربین‌های قطع بزرگ قابل استفاده می‌باشند. اگر از دوربین‌های قطع کوچک استفاده می‌کنید برای اعمال این ویژگی از شیشه‌های مخصوصی استفاده کنید که مانند فیلتر بر روی عدسی بسته می‌شوند و با شکست نور نرمی را ایجاد می‌کنند. به این شیشه‌ها ((فیلتر نرم‌کننده)) یا پخش کننده می‌گویند. 

۳- گرفتن پرتره در فاصله نزدیک باعث اعوجاج و کج‌شکلی می‌شود. لذا نباید بیشتر از ۵/۱ متر به مدل نزدیک شد. بنابراین باید از عدسی‌هایی استفاده کنید که فاصلة کانونی بلندتری دارند تا بدون نزدیک‌شدن به مدل، ‌نمای درشتی از چهره‌اش بردارید. بهترین لنز برای عکاسی پرتره، لنزی است که فاصله کانونی آن دو برابر فاصله کانونی لنز نرمال ‌باشد. به عنوان مثال در یک دوربین ۳۵ میلیمتری، یک عدسی با فاصلة کانونی ۸۵ تا ۱۳۵ میلی‌متر برای پرتره مناسب است.

تاثیر لنز واید در عکسبرداری پرتره

۴- نوع و اندازه دوربین برای عکاسان حرفه‌ای که عکس را روتوش می‌کنند بسیار مهم است. در کادرهای کوچک مانند دوربینهای ۱۳۵ امکان روتوش نگاتیو براحتی وجود ندارد. همچنین هنگام استفاده از دوربینهای دیجیتال، هرچه رزولوشن سنسور بیشتر باشد، برای عکاسی پرتره مناسبتر است.
۵- زمینه باید متناسب با موضوع باشد.
۶- دوربین باید در جایی تعبیه شود که بتواند مناسب‌ترین زاویه‌ها را دارا باشد.
۷- فاصله طوری تنظیم شود و دیافراگم تا جایی بسته شود که نقاط اصلی موضوع که مد نظر عکاس است، در داخل میدان وضوح واقع شود.

تاثیر تغییر عمق میدان وضوح

۸- سوژه نباید تا آماده‌ شدن عکاس تکان بخورد. در زمان‌های قدیم که حساسیت شیشه‌های عکاسی کم بود از آلاتی برای نگهداری و ثابت نگه‌داشتن موضوع استفاده می‌کردند. باید دقت کرد که سوژه با تکان‌خورد از میدان وضوح خارج نشود. در صورت استفاده از دوربین‌های انعکاسی سوژه دائماً در منظره یاب دیده می‌شود و تغییر وضوح آن مشخص است.
۹- نورسنجی از مواردی است که دقت بسیار زیادی را می‌خواهد. نور باید به قدر کافی به فیلم بتابد. اگر موضوع نمی‌تواند بی‌حرکت باشد بهتر است با دیافراگم بازتری عکس گرفت تا با سرعت عکسبرداری بالا از تکان‌‌خوردگی موضوع جلوگیری شود؛ مانند پرترة کودکان.
۱۰- نور بی‌شک از مهمترین مسئله‌ای است که عکاس با آن روبروست. 

به‌طور کلی دو نوع نور وجود دارد.
۱- نور عمومی که همه‌جای مدل را در روشنایی لطیف قرار می‌دهد.
۲- نور اختصاصی که فقط به نقاط لازم تابانده می‌شود.
نور عمومی به تنهایی موضوع را تخت و مسطح نشان می‌دهد. بهتر است نور اختصاصی برای القای عمق و بُعد استفاده ‌شود. می‌توان به وسیلة کاغذ یا پارچة سفید سایه‌ها و انعکاس‌های دلخواه را به وجود آورد. قابل ذکر است که در عکاسی سیاه و سفید تلفیق دو نور مصنوعی و نور طبیعی مانعی ندارد. اما در عکاسی رنگی به علت تأثیرات آبی و زرد موجود در این نورها باید نورسنجی بسیار دقیقی انجام شود و از یک نوع نور (مصنوعی یا طبیعی با کلوین یکسان) استفاده شود.

نورپردازی پرتره:
۱- نور روبرو: تصویری کاملاً مسطح و بی‌عمق ایجاد می‌کند.

۲- نور مایل: برجستگی‌ها را بهتر نشان می‌دهد ولی قسمتی ازچهره در تاریکی است.

۳- نور مماس: برای برخی از حالت‌های چهره در وضع نور مایل می‌توان چنان پیش رفت تا نیمی از صورت را روشن کند و با آن مماس شود.

نور مماس

۴- نور پایین: از پایین به موضوع می‌تابد و حالت خاصی را به چهره می‌بخشد که بیشتر برای ایجاد جلوه های ویژه نوری کاربرد دارد. در این حالت سوژه کمی ترسناک بنظر می رسد.. 

شرایط موضوع:
صورت گرد یا چاغ: سوژه را نسبت به دوربین در حالت سه چهارم ‌رخ قرار دهید، از نورپردازی کوتاه استفاده نمایید، زاویه دوربین را کمی بالا ببرید.
صورت لاغر: سوژه را تمام رخ قرار دهید.
صورت پرچین: از نورپردازی مات و روبرو استفاده نمایید.
صورت لک‌دار یا با اثر سوختگی: نواحی دارای مشکل را در سایه قرار دهید یا موقعیت سوژه را طوری قرار دهید که مشکل در عکس دیده نشود.
بینی بزرگ: کمی چانه را بالا ببرید، لنز دوربین را در راستای بینی قرار دهید.
بینی کوچک: لنز دوربین را نسبت به بینی با زاویه نگه دارید.
فک مستطیلی: از حالت سه چهارم ‌رخ استفاده کنید، زاویه دوربین را بالاتر ببرید.
غبغب: گردن را بکشید، سر سوژه را به طرف دوربین کج کنید.
چشم‌های غیر هم اندازه: چشم بزرگتر را نزدیک به دوربین و چشم دیگر را در سایه قرار دهید.
چشم‌های گودافتاده: نور را روبروی چشم‌ها بتابانید.
پلک‌زدن: عکس را بلافاصله بعد از یک پلک‌زدن بگیرید.
گوش بزرگ: موقعیت سوژه سه چهارم ‌رخ، فقط یک گوش را نشان دهید. گوش دیگر را در سایه قرار دهید، با عینکی با فریم خالی عکس بگیرید، عینک را در موقعیت دور از نورها قرار دهید، ارتفاع نور را زیاد کرده و یا از بازتاب سقف استفاده نمایید.
موی تیره: بررسی کنید که پس‌زمینه در موها محو نمی‌شود، از نور جداگانه مخصوص موها استفاده کنید تا موها برق بزند.
موقعیت مردان: بالای سر را به طرف شانه دورتر متمایل کنید.
موقعیت زنان: بالای سر را به طرف شانه نزدیک‌تر متمایل نمایید.( البته برای زنان از هر دوی این موقعیت‌ها می‌توان استفاده نمود.)

در مورد دستها:
هیچگاه نواحی صاف دست را نشان ندهید، لبه‌های انگشتان را نشان دهید.
انگشتان نباید در مقابل لنز قرار گیرند.
انگشتان را در تمام مفاصل کمی خم کنید.
دست مردان بهتر است بسته‌تر و دست زنان بازتر باشد.
انگشتان را در هم نپیچید.
سر را در حالت تکیه داده به مشت قرار ندهید.

گرفتن عکس گروهی:
به عنوان یک قاعدة کلی، در عکس باید طیف یکنواختی در گروه دیده شود، هم از لحاظ شرایط فیزیکی گروه و هم شرایط بصری.
تمام افراد گروه بهتر است دارای طیف یکنواختی از رنگها باشند، طیف گرم یا سرد.
افرادی که رنگهای روشن و درخشان پوشیده‌اند باید در میانه گروه قرار گیرند.
مردان را کمی بلندتر از زنان قرار دهید.
ارتفاع قدها را به صورت منظم و به ترتیب تنظیم کنید.
یکبار افراد گروه را بر اساس ارتباطشان با یکدیگر قرار  داده و بار دیگر مردان را در یک سمت و زنان را در سمت دیگر کادر قرار دهید.

استقرار باز به عکسی می‌گویند که بین افراد فاصلة فیزیکی یا بصر باشد. استقرار بسته به عکسی گفته می‌شود که بعضی از قسمت افراد در عکس روی هم بیفتد و فاصلة بصری بین آنها نباشد. با ترکیب استقرار باز و بسته در گروههای بزرگ می‌توان عکسهای جالبی گرفت.
ژست مخصوص زوجها
ژست روبه‌روی هم:  افراد روبروی هم قرار می‌گیرند یا همدیگر را لمس می‌کنند.
ژست رو به دوربین: در این حالت دو نفر به صورت پشت سر هم با زاویه‌ای رو به دوربین به صورتی که جلوی بدنشان دیده شود می‌ایستند و به روبرو نگاه می‌کنند.
برای ایجاد صمیمت فاصله بین سرها را کم کنید.
فضای اطراف زوجها را در کادر، زیاد بگیرید.

پیشنهاداتی برای نورپردازی
حالت تصویر را با نورپردازی هماهنگ نمائید.
نورپردازی بالا (High key): القای شادی. در این حالت اکثر قسمتهای تصویر و سوژه روشن است.
 نور پردازی Highkey

نورپردازی کم (Low key): القای غم و حالت درام. در این حالت کنتراست نورپردازی بالا می باشد.
 نورپردازی Lowkey

مثالی برای نحوة نورپردازی بالا :
● میزان نور اصلی و نورپرکننده را به هم نزدیک کنید (نسبت ۱:۱ یا حداکثر ۱:۲
● لباس روشن، زمینة روشن.
● بدون سایه.
● نور را بر اساس مرکز زمینه تنظیم کرده و نور زمینه را یک گام بالاتر از نور اصلی قرار دهید.
● سوژه باید در میانه راه بین زمینه تا دوربین قرار گیرد.
● نور اصلی باید از دو منبع چتری با قدرت مساوی و  در حالت ترکیبی باشد.

با توجه به مطالب گفته شده:
الف- اگر از یک لامپ استفاده کنید جزییات چهره مشخص می‌باشد و با کمک صفحات منعکس‌کننده یا نور یک پنجره می‌توان سایه‌های شدید را ملایم کرد.

ب- در پرتره با دو لامپ در صورتی که از یک صفحه منعکس‌کننده استفاده کنید می‌توانید تصویری با عمق و برجستگی ایجاد کنید. مهم ایجاد تعادل بین این دو نور می‌باشد. نباید نورها با هم مساوی باشند بلکه یکی بر دیگری برتری داشته باشد.

ج- در پرتره با سه لامپ، یک نور را نور اصلی، یک نور را نور پر کننده و نور سوم را از بالا برای کتفها و مو قرار دهید.